Diyaliz Cerrahisi Programı

Kolunuzu ve fistülünüzü muayene ediniz ve izleyin.

• Ödem, şişme, kızarıklık ve ısı artışı var mı?

• Fistül veya greftinizde önceki iğne uygulama yerlerinde anormal genişleme var mı?

• Parmaklarınızda soğukluk ve ağrı var mı?

• Titreşimi (Thrill) hissediniz.

• Titreşim(Thrill) fistülünüzden geçen yüksek kan akımının damar duvarına yaptığı etki ile oluşur ve fistülünüzün iyi çalıştığını gösterir.

• Fistülünüz yapıldıktan sonra fistülünüzdeki titreşimi kontrol etmeyi öğrenin.

• Titreşimi hissetmek için ameliyat izinin bulunduğu bölgeye parmaklarınızı veya avuç içinizi kibarca koyunuz ve titreşimi hissetmeye çalışın.

 

Fistülden diyalize nasıl girilmelidir?

• Fistüllü kolunuzu diyaliz sabahı ve diyaliz öncesi sabunla yıkayınız.

 

İğne takılmasına hazırlık:

• İğne takılması sizin için aşırı derece ağrılı ve rahatsız edici ise bu bölgeye lokal anestezik kremler uygulanabilir. Bu konuda diyaliz hekiminize danışınız.

• Diyaliz hemşireniz cildinizi antiseptik solüsyonla temizleyecektir.

• Temizlenmiş bölgeye iğne takılmadan kesinlikle dokunmayınız.

 

İğnelerin takılması:

Fistül veya greftiniz ile diyalize girebilmek için her diyalizde 2 iğne takılmasına ihtiyaç vardır:

• Arteriyal iğne (kırmızı renkli) ile fistülünüzden kanınız makineye alınır ve diyaliz filtresine yönlendirilir.

• Venöz iğne (mavi iğne) temizlenmiş kan tekrar fistülünüzden vücudunuza geri verilir.

• Kalın iğneler daha yüksek miktarda kan çekmeye imkan tanır.

• Fistülünüz yeni kullanılmaya başladı ise daha ince iğneler tercih edilir. Bu iğneler fistülünüze daha az basınç oluşturur ve fistülünüzün erken hasar görmesine engel olur.

• İğneler operasyon yerine en azından 3 cm uzaktan uygulanmalıdır. İğneler arasında da 3-5 cm ara olmalıdır.

• İğne yerleri belirli aralarla değişmelidir. Böylece fistülünüzdeki iğnenin yaptığı hasarın onarılması sağlanır.

 

Diyaliz seansı bittikten sonra ne yapmalıyım?

Fistül veya greftiniz varsa:

• Diyaliz bittikten sonra diyaliz hemşireniz her iki iğneyi fistülünüzden çıkarır.

• Steril gazlı bez ile direkt iğne takılan bölgeye parmak ile baskı uygular. Bir süre sonra kanama durur. Bu yaklaşık 3-10 dakika sürebilir. Daha sonra hemşire baskı uygulamayı size bırakır.

​

Bu sırada aşırı basınç uygulanmamalıdır. Çünkü:

• Aşırı baskı ile kanama daha hızlı durmaz.

• Tam baskı uygulandığında fistülünüzden kan akımı geçemez.

• Bu ise fistülde pıhtı oluşturarak fistülünüzün kaybına yol açabilir.

• Kanamanız 30 dakikadan uzun sürüyorsa bu durumu diyaliz doktorunuza bildiriniz.

• Geniş gazlı bezler bu işlem için kullanılmamalıdır.

• Küçük gazlı bezler üzerinden her iki iğne yeri üzeri flaster ile kapatılmalıdır.

• Flasterli pansuman 3-5 saat bu bölgede kaldıktan sonra kibarca çıkartılmalıdır.

• Flaster ve bandaj kolununuzu boğacak şekilde olmamalıdır.

• Kanama tamamen durmadan diyaliz merkezinden ayrılmayınız.

• Merkezden ayrıldıktan sonra kanama olduğunda panik olmayınız ve iğne yerlerine temiz gazlı bez ile uygun baskıyı uygulayınız.

• Bu durum için yanınızda 1-2 steril gazlı bez bulundurmanız iyi bir fikirdir.

 

Fistülümde bir problem var mı?

Fistül ve greftinizde siz farkında olmadan bazı problemler gelişebilir. Bu sebeple fistüldeki problemlere karşı bilgili olmanız gerekir. Fistülünüzde problem olduğunu düşündüren ilk bulgular şunlardır:

• İğne takmada hemşirenin zorluk çekmesi.

• İğneler ilk takıldığında pıhtı gelmesi.

• Diyalizde kan akımının yeterli seviyeye gelmemesi.

• Diyaliz hatlarında basınçların yükselmesi.

• İğneler çıkarıldıktan sonra kanama süresinin uzaması.

• Aylık yapılan kan tahlillerinde kanın temizlenmesinde yetersizlik saptanması

 

Bu bulgular bende var ne yapmalıyım ?

• Yukarıdaki durumlar geliştiğinde damar cerrahınıza muayene olunuz.

• Size muayene sonrası gerek gördüğünde Renkli Doppler Ultrasonografi tetkiki ile fistülünüzün durumu hakkında ayrıntılı bilgi verir. Bu durum genellikle fistülünüzde daralma veya pıhtı oluşumuna bağlıdır.

• Bu durumda sizden Fistülografi tetkikini ister.

​

Fistülografi nedir?

Fistülografi anjio sistemi ile gerçekleştirilen özel bir görüntüleme yöntemidir.

• Anjio Laboratuarında radyologlar veya kalp-damar cerrahları tarafından  gerçekleştirilir.

• Fistülografiye hazırlık, katater takılması veya cerrahi müdahale hazırlık işlemine benzerdir.

• Lokal anestezi ve sakinleştirici ilaçlar altında uygulanır. İşlem sırasında uyanık olacaksınız.

 

Fistülografi işlemi nasıl gerçekleştirilir?

• Fistülünüz üzerindeki cilt betadinli solüsyon ile temizlenir.

• Diyaliz iğnelerine benzeyen bir iğne fistülünüze veya atardamarınıza takılır.

• Az miktarda kontrast madde içeren ilaç bu iğneden verilir.

• Bu esnada cihaz görüntülemeye geçerek, atardamar ve fistülünüz hakkında görüntüler oluşturur.

• Fistül veya greftinizdeki darlıklar ve tıkanmalar saptanır.

• Eğer gerekli ise, darlık bölgeleri aynı seansta Balon Tedavisi ile genişletilir.

• Genişletilen bölgede tekrar darlık oluşmaması için bazen Stent yerleştirilir.

• Gerekli ise kanı sulandırıcı ilaçlar verilir.

• Fistülografi yaklaşık 15-45 dakika sürer.

 

İşlem Sonrası:    

• Bir süre gözetim odasında izlem altında tutulursunuz.

• Daha sonra evinize veya diyaliz merkezinize dönebilirsiniz.

​